Bir varmış bir yokmuş Bir şair İsmet Özel varmış
21.07.2011
Bilal Can | Edebiyat
"Bir varmış bir yokmuş. Bir şair İsmet Özel varmış. İyi şiirler yazarmış. Nasıl olmuşsa bu İsmet bir gün komünist olmuş. Derken efendim, bir komünist olarak da iyi şiirler yazmayı başarmış ve hatta böylelikle yıldızı parlamış. Gel zaman git zaman, İsmet Özel'in duyguları, düşünceleri, inançları değişmiş (masalın her varyasyonunda bu değişmenin sebepleri muhtelif) ve Müslümanlığı bir hayat yolu olarak benimsemiş. Ama işe bakın ki adam iyi şiirler yazmaya devam etmiş. Eh, o erdiyse muradına, biz de çıkabiliriz kerevetine"(Waldo Sen Neden Burada Değilsin- sayfa 14)*
Abartılı cümleler kurmadan denilebilir ki İsmet Özel'in hayatı Türk Edebiyatının bir yansımasıdır. Hayatıyla edebiyat, duruşuyla aksiyon adamı olan bir adamdan bahseden "Ben İsmet Özel Şair" Reşit Güngör Kalkan'ın çalışmalarıyla okuyuculara sunuldu. Daha önce bildiğimiz üzere birkaç İsmet Özel biyografi çalışması yapılmıştı. Ama gördüğümüz kadarıyla yayınlanan bu son çalışma içerik bakımdan büyük bir emeğin ürünü. Özellikle kaynakça kısmına bakıldığında bu fark kendini gösterecektir. Benim de İsmet Özel üzerine yazdığım yazı dahil olmak üzere bir çok kitap, internet sitesi, dergi, gazeteyi inceleyerek sağlam bir literatür taraması yapan Reşit Güngör Kalkan uzun zamandır üzerinde çalıştığı ve hakkını vererek kaleme aldığı bu eser bir eksikliği de tamamlamış oldu.
Çok Yönlü Bir Adam
İsmet Özel'i anlatmak zordur. Çünkü onun sadece şair yanını ele almak diğer yönlerini görmemezlikten gelmektir. Olabildiğince şiir yazıp şiir söyleyen İsmet Özel, felsefe, sosyoloji, tarih, din hakkındaki görüşleriyle de önemlidir. Söylediği sözlerle, yazdığı yazılarıyla tartışmalara yol açan, ortaya attığı kavramlarla entelektüel camiada büyük tartışmalara yol açan İsmet Özel kimdi?
"Ben İsmet Özel Şair" belirli sorular üzerinden hareketle bir rahatsızlığı dile getirerek sayfalarını açıyor: "Peki, kimdir İsmet Özel? Bir şair ve yazar olmaktan öte, birey olarak ortaya koyduğu tavırlarla ilkeli ve tutarlı bir aydın olarak edebiyat coğrafyasındaki yeri neresidir? Varlığıyla bir takım çevrelerde rahatsızlık oluşturan bu isim gerçekten ciddi bir açılım, dikkate değer bir irtifa kazandırmış mıdır Türk şiirine, edebiyatına?"Bu sorular üzerinden hareketle çalışmasına başlayan yazar bu sorular içinde başlangıç noktası olarak "İsmet Özel ismi etrafında oluşturulan bir takım kişisel haber ve yorumlarının varlığını irdelemekten ziyade onun, kırk yıldan fazla yazı dünyası içerisinde bulunduğu süreci ve bu sürece katkı sağlayan ilişkiler bütününü göstermektir arzumuz" demiştir. Bu haseple yazar eseri kaleme alırken 60'lı yılların başından günümüze İsmet Özel'in yazıp yayımladığı şiirleri ele alırken bu şiirlerin hangi koşullar altında yazıldığına dair Türkiye'nin o dönemdeki sosyolojik durumunu da göz ardı etmeyerek eserini bu şekilde kaleme almıştır. Bu nedenle "Ben İsmet Özel Şair" genel bir İsmet Özel portresi sunarken bir dönem Türkiye'nin sosyolojik, kültürel, siyasi durumunu da gözler önüne sermesi bakımından önemli ve değerli bir eserdir.
İsmet Özel'i Yazmanın Zorluğu
Bir insan eğer ki yazıyorsa onu en iyi tanıtan unsurların başında yazdığı eserleri gelir. İsmet Özel "Waldo Sen Neden Burada değilsin" adlı eserinde: "Benim masalımda üç önemli kelime var: Şair, komünist, Müslüman. Eğer bu üç kelimenin benimle bağlantısı hakkında beni ve başkalarını yanlış yönlere sevk etmeyecek, gerçek yönünde uyanışımızı hızlandıracak bazı açıklamalarda bulunabilirsem, bu açıklamalar yapılabilecek nihai açıklama yanında pek sönük kalsa dahi hayaller dünyasında kaybolmayı önleyeceği için iyi ve yeterlidir." (sayfa 15)
Reşit Güngör Kalkan'da işe İsmet Özel'in aile çevresinden başlayarak giriş yapmış. İlerleyen yaşamı üzerinde kişi üzerinde ailenin etkisi su götürmez bir gerçek. Özel'de ailesinin kendi üzerindeki etkisini defalarca söylemiştir. Amentü şiirinde görüldüğü gibi, babasının ölümü karşısında bütüncül bir hayat dersi olarak babasından kalan kültürel mirasın da itirafıdır. "Babam rüştiye mezunu olmasına rağmen nihayet polis olmuş bir insandır. Bu da benim hayatımda çok önemli bir şey. Şu anlamda önemli; fırsatları değerlendiren insanlardan değildi." Babasının daha iyi imkânlarla iş yapabilme tercihine sahip olmasına rağmen polisliği seçmesi Özel'in de tercihlerini buna göre yapmasına neden olmuştur: "Yani herkes babasının oğludur biraz. Ben de aynı şeyi yaptım derken, yani bu gün yaşadığımız dünyada gördüğümüz etiket ve imkân hazırcılığı, becerikliği, becerisi..."
"Ben İsmet Özel Şair" toplamda sekiz bölümden oluşmaktadır. Ayrıca esere giriş niyetince Aile Çevresinde kısmı, son kısmına da Kısa bir değerlendirme eklenerek eser sonlandırılmıştır. Bahsettiğimiz gibi sağlam bir kaynakça ile sunulan eser İsmet Özel hakkında yazılmış sayısız makale, yazı, gazete, fotoğraf, mektup taranarak esere dahil edilmiştir. Bu bakımından bu güne kadar yazılmış İsmet Özel portrelerinden en kapsamlısıdır denilebilir.
Kayseri-1944
Bu bölümde İsmet Özel'in doğumu, çocukluk yılları, tahsili, yaşadığı ortam, aile ortamı hakkında geniş bilgilere ulaşılabilir. Bu bölüm İsmet Özel'in bir nevi otobiyografi eseri olan "Waldo Sen Neden Burada Değilsin" isimli eserinden yoğun şekilde faydalanılarak derlenmiştir.
1944 yılında Kayseri'de doğdu. Babasının memuriyeti dolayısıyla birkaç yer dolaştıktan sonra Ankara'ya gelmişlerdir. Burada Özel Türkiye İşçi Partisi'ne kaydolmuştur. Liseden sonra bir dönem siyasal bilgiler okumuş başta Fikir Kulüpleri Federasyonu olmak üzere birçok öğrenci girişiminde aktif ve öncü bir rol oynamıştır. Önceleri Türkiye İşçi Partisi içinde aktif rol alan Özel sosyalist bir tablo çizerken daha sonra 1974 yıllarında Müslüman bir çizgi üzerinden hareket etmiştir.
Siyasal Bilgiler Fakültesi
"Özellikle üniversitenin ilk yıllarında içten içe hep duyduğu yalnızlıkla birlikte toplumsal ilişkilere dair imgeler, korkular onu berkitilmiş bir korunağa bilinçli bir düşünce eşliğinde itiverecektir; Sosyalizm." [Ben İsmet Özel Şair: Sayfa 60 – 61] Özel'in düşüncelerindeki sivrilik, düşünce dünyasındaki fırtınalar, şiire dair düşüncelerin yoğun bir biçimde şekillenmesi bu senelere denk düşmektedir.
"Genç yaşında, şiirin önemli ve değerli şeylerin varlığını hissettirdiği için hayatımızda yer tuttuğunu kavramıştır. Bu yüzden onun hayatında, bazı duygular peşinen işlediği kabul edilen şairlerden önce şiirin kendisi vardır. Siyasal Bilgiler Fakültesi'nde edebiyatla ilgili kişilerin oluşturduğu bir arkadaş çevresi içinde, yeni yüzler, yeni isimler etrafında bir dünya kurulmaktadır." [ Sayfa: 63]
"Ben İsmet Özel Şair" yeni bir dünyaya merhaba diyen bir şair/ bir yazarın düşünce dünyasından, sanat anlayışına, fikri hayatındaki değişmelerden, şiirlerindeki kıpırtıya kadar onu yani İsmet Özel'i tüm canlılığıyla izleyebileceğiniz bir eser olarak karşımıza çıkmaktadır. Yoğun bir içerikle hazırlanan bu eserde İsmet Özel'in nasıl da "nevi şahsına münhasır" biri olduğu kanaatine varmamak mümkün değildir. Titiz bir çalışmayla hazırlanan bu ese İsmet Özel hakkında genel ve kapsayıcı bilgiler edinmek isteyenler için önemli.
Ben İsmet Özel Şair...
Reşit Güngör Kalkan
Okur Kitaplığı
429 sayfa
http://www.kitaphaber.com.tr/ben-ismet-ozel-sair-resit-gungor-kalkan-k709.html