Son yılların en çarpıcı düşünce kitabı
Zafer Acar, Cemal Şakar’ın yeni kitabı ‘İmge, Gerçeklik ve Kültür'ün son yılların en çarpıcı düşünce kitabı olduğunu söylüyor ama kitabı da eleştiriyor.
21 Mayıs 2012 Pazartesi
Zafer Acar
Bizde sentezci zihin pek makbul değildir ve az bulunan bir şeydir. Ne demek istiyorum, sanatkârlarımız ve düşünürlerimiz çoğunlukla klan kültürünün atmosferinden kurtulamayıp tek tanrı gibi tek doğrunun ve yolun varlığına inanır, inandığı bu şeyi de saplantı haline getirir.
Bazen hakikate doğrularla eğrileri çatıştırarak varırız
“Sentezci zihin”den “kafası karışık yaşamak” anlamı çıkarılmamalı. Bu zihin yapısına sahip olan entelektüel, aslında yeryüzünde var olan hiçbir fikirden korkmaz, çünkü kendinden emindir, etkilere açıktır, ama sonbahar yaprağı gibi esen her rüzgâra kapılmaz, kaya kadar ağırdır. Bizden öncekilerin büyük ruhsal gerilimler sonucunda vardıkları sonuçlara inanmak kolay, zor olan bu sonuçlara çağın getirdiği sorular yöneltmek.
Halbuki bazen hakikate doğrularla eğrileri karşılaştırarak, çatıştırarak varırız. Bir şeyin zıddından uzak durarak o şeyi bütün duyargalarımızla hissedip kavrayamayız; bu şekilde bütün tanımlar eksiktir, fakat yine de en az eksik tanıma zıtlıklardan yararlanarak ulaşılır. Şeytanı inanç silahımızla yoklamadan, kurşuna dizmeden Allah’a varmak zordur ki, imanın şartı da zaten “la-ilahe” şeklinde retle başlar, “illallah” mutlak kabulüyle nihayet bulur.
Bu kitabı üniversite öğrencilerine de önermek isterdim, lakin…
Cemal Şakar, Doğu-Batı ayrımı yapmadan yol alan ve yol üzerindeki soru işaretlerini sanatkâr özgünlüğüyle ortadan kaldırmaya çalışan bir isim. Yüzyıllardır tartışılan karmaşık konulara, yeni bakışlarla hiç zorlanmadan çekidüzen veriyor. Öykücülükle yetinmiyor, düşünce alanına da taşıyor aklın macerasını.
Onun muhtelif dergilerde parça parça okuduğum yazıları, Okur Kitaplığı bünyesinde İmge, Gerçeklik ve Kültüradı altında bütünlüğe kavuştu. Edebiyat ortamının genel yükseltisinin üzerinde bir yapılanma bu kitap. Fenomen haline gelmiş bakışların, nerden geldiği tam bilinmeyen kavramların bir etimolog gibi kökenine iniyor, sürpriz çıkarımlarla klişeyi kırıyor. Kimi Marksist, nihilist fikirlerin nasıl da dipten dibe kimseye hissettirmeden içimize sindiğini gösteriyor Şakar, duygusallıktan uzak durarak rasyonel akılla düşünmeyi yeğliyor. Ne Doğu diyor, ne Batı; Müslümanca düşünmenin ufkunu genişletmeye çalışıyor. Onun bu çabası muhakkak nitelikli okurdan karşılık bulacaktır.
Akademiyi de aşan bu kitabı, üniversite öğrencilerine de önermek isterdim, lakin ciddi bir birikim olmadan anlamak zor; sadece sanatkârların değil, edebiyat, ilahiyat ve güzel sanatlarda hocalık yapan akademisyenlerin de okuması şart bence.
Son yılların en çarpıcı düşünce kitabı İmge, Gerçeklik ve Kültür
Cemal Şakar, kavramlara İslamî çerçevede öylesine nesnel, öylesine dışarıdan bakmayı başarmış ki, yer yer “yerli bir oryantalisti okuyorum” sanırsınız; bu durum, İslam’ı yanlış inanışlardan (bidat) arındırmaya çalışan dünyaca ünlü yenilikçi Müslüman düşünürlerin Cemal Şakar üzerindeki etkisiyle ilgili bir durum. Şakar’ı bu silsileye ekleyebiliriz.
Ama her şeye rağmen, radikal bir kafaya sahip olan Şakar’ın bazı harcıalem görüşlere takıldığını görmek beni şaşırtmadı değil. Bu, neyi gösteriyor? Bu, düşünce dünyamızın ne kadar kirli ve yanlışlıklarla örüldüğünü gösteriyor. Ne denli birikimli olursanız olun, ne denli yıkıcı-kurucu olursanız olun, sizin de düşeceğiniz gizli çukurlar var yolunuzun üzerinde. Bu çukurları bir iki kişi değil, bir silsile kapatabilir ancak. Modern çağı yargılayan, doğru algılayan düşünce sistemimiz yeni yeni oluşuyor. Cemal Şakar, bu oluşuma katkıda bulunan nadir isimlerden.
İtidalle söylüyorum: Son yılların en çarpıcı düşünce kitabı İmge, Gerçeklik ve Kültür.
http://www.dunyabizim.com/manset/9848/son-yillarin-en-carpici-dusunce-kitabi.html